Ο ρόλος της αιμοσφαιρίνης
Η αιμοσφαιρίνη είναι μια πρωτεΐνη που υπάρχει στα ερυθρά αιμοσφαίρια και τους επιτρέπει επομένως να μεταφέρουν οξυγόνο από τους πνεύμονες στους ιστούς και διοξείδιο του άνθρακα από τους ιστούς στους πνεύμονες. Όταν υπάρχει μείωση της αιμοσφαιρίνης κάτω από τα φυσιολογικά επίπεδα, εμφανίζεται αναιμία.
Οι φυσιολογικές τιμές της αιμοσφαιρίνης στο αίμα είναι οι εξής:
Άνδρες: 13,4 – 17,5 g/dL
Γυναίκες: 12 – 15,5 g/dL
Έγκυες γυναίκες: 11 – 14 g/dL
Δεδομένου ότι η σύνθεση της αιμοσφαιρίνης ρυθμίζεται από την ποσότητα του σιδήρου στο αίμα, μείωση της ποσότητας της αιμοσφαιρίνης μπορεί επίσης να συμβεί εάν υπάρχει έλλειψη σιδήρου στον οργανισμό. Αυτός ο τύπος αναιμίας είναι γνωστός ως σιδηροπενική αναιμία, επειδή προκαλείται από ανεπάρκεια σιδήρου στον οργανισμό.
Ανάγκες σιδήρου κατά την εγκυμοσύνη
Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, η ανάγκη του οργανισμού για σίδηρο αυξάνεται για να υποστηρίξει τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου. Το τελευταίο τρίμηνο, συγκεκριμένα, το έμβρυο αρχίζει να συσσωρεύει την ποσότητα σιδήρου που θα αποτελέσει τα αποθέματά του μετά τη γέννηση. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, επομένως, ο κίνδυνος έλλειψης σιδήρου μπορεί να αυξηθεί. Οι χαμηλές τιμές αιμοσφαιρίνης μπορεί να οδηγήσουν σε κόπωση και εξασθένηση. Η έλλειψη σιδήρου στη μητέρα, ειδικά στο τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης, μπορεί επίσης να είναι η αιτία μειωμένων εναποθέσεων σιδήρου στο αγέννητο παιδί. Γι’ αυτό, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να διατηρούνται υπό έλεγχο τα επίπεδα σιδήρου και αιμοσφαιρίνης στο αίμα, για την πρόληψη της ανάπτυξης σιδηροπενικής αναιμίας.
Οι κύριες αιτίες χαμηλής αιμοσφαιρίνης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης είναι:
- χαμηλή πρόσληψη σιδήρου λόγω διατροφής σε όλη την περίοδο της κύησης.
- έλλειψη σιδήρου, αν και μικρή, στην περίοδο πριν από τη σύλληψη.
- γαστρεντερικές παθήσεις ή λοιμώξεις που προκαλούν δυσαπορρόφηση σιδήρου μέσω της διατροφής.
- κληρονομικές αναιμίες (π.χ. μεσογειακή αναιμία) που χαρακτηρίζονται από χαμηλά επίπεδα αιμοσφαιρίνης στο αίμα.
Η έλλειψη σιδήρου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως:
- Γενική κούραση και κόπωση
- Διαταραχή ύπνου
- Πονοκέφαλοι, ημικρανία, ευερεθιστότητα
- Ευθραυστότητα των νυχιών και των μαλλιών
- Χλωμό δέρμα και βλεννογόνοι
- Δύσπνοια και ταχυκαρδία
Κανονικά, μια γυναίκα σε αναπαραγωγική ηλικία χρειάζεται 14 mg σιδήρου την ημέρα. Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αυτή η ποσότητα μπορεί να αυξηθεί έως και 30 mg σιδήρου ημερησίως. Ο σίδηρος που καταναλώνεται μέσω της διατροφής βοηθά στην ικανοποίηση των αναγκών σε σίδηρο τόσο της μητέρας όσο και του αγέννητου παιδιού. Ωστόσο, πρέπει να δοθεί προσοχή: δεν απορροφάται όλος ο σίδηρος που καταναλώνεται μέσω της διατροφής με τον ίδιο τρόπο από τον οργανισμό μας. Ο αιμικός σίδηρος που υπάρχει στα ζωικά τρόφιμα, απορροφάται πιο εύκολα από τον μη αιμικό σίδηρο, που υπάρχει στα τρόφιμα φυτικής προέλευσης.
Προκειμένου να αποφευχθεί η εξάντληση των αποθεμάτων σιδήρου της μητέρας, απαιτείται αυξημένη πρόσληψη αυτού του θρεπτικού συστατικού μέσω της διατροφής. Τροφές πλούσιες σε σίδηρο όπως κόκκινο κρέας (γαλοπούλα, βοδινό), συκώτι, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και λιπαρά ψάρια μπορεί να είναι χρήσιμα, αλλά, σε ορισμένες περιπτώσεις, είναι απαραίτητο να υποστηρίζεται η δίαιτα με διαιτητικά συμπληρώματα που μπορούν να καλύψουν τις αυξημένες σωματικές απαιτήσεις σε σίδηρο, τυπικές της εγκυμοσύνης.
Όταν περιμένετε μωρό και ακόμη και μετά, εάν θηλάζετε, συνιστάται να συμβουλεύεστε πάντα τον γιατρό σας πριν πάρετε οποιοδήποτε είδος συμπληρώματος. Ένα συμπλήρωμα με βάση τον σίδηρο κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης συνιστάται από γιατρό ή γυναικολόγο όταν η δίαιτα από μόνη της δεν επαρκεί για τη διατήρηση των φυσιολογικών τιμών σιδήρου.
Τα συμπληρώματα σιδήρου που είναι κατάλληλα για εγκυμοσύνη περιέχουν συνήθως και άλλα θρεπτικά συστατικά που υποστηρίζουν τη σωστή ανάπτυξη του εμβρύου και προάγουν τη φυσιολογική αιμοποίηση (σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων) στη μητέρα και στο αγέννητο παιδί. Μεταξύ των πιο κοινών θρεπτικών συστατικών είναι το φολικό οξύ, η βιταμίνη Β9, οι βιταμίνες Β6 (πυριδοξίνη) και Β12 (κοβαλαμίνη) και μερικές φορές η βιταμίνη C, η οποία διευκολύνει την απορρόφηση του σιδήρου στο έντερο και η βιταμίνη D, η οποία υποστηρίζει τη φυσιολογική ανάπτυξη των οστών. Με άλλα λόγια, τα συμπληρώματα σιδήρου κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης όχι μόνο διατηρούν φυσιολογικά επίπεδα σιδήρου στον οργανισμό της μητέρας και του μωρού, αλλά παρέχουν επίσης ολοκληρωμένη υποστήριξη για την ανάπτυξη και τη σωστή σωματική και γνωστική ανάπτυξη του μωρού.
Πηγές:
https://www.sideral.it/en/iron-supplement-during-pregnancy-when-is-it-needed/
https://www.sideral.it/en/low-haemoglobin-during-pregnancy-what-causes-it/